सुचारु नहुने मौन बस्ने जंकोट टेलिकमकाे टावर सुचारु नहुने मौन बस्ने जंकोट टेलिकमकाे टावरः विनाेड डाँगी
विनाेद डाँगी
रोल्पा नगरपालिका–२ थलिबाङ रोल्पा ।
वर्षौ भएछ लेखहरु नलेखेको पनि । व्यस्तताले पनि लेख्न भ्याइएन धेरै समय । अनि कहिले लेख्छुभन्दा पनि के बारेमा लेख्ने भनेर दोधारमै । ५÷६ पटक त लेख्दा–लेख्दै छोडेका केही लेखहरु अझै ल्यापटमा वचत भएका छन् । कहिलेकाही लेख सकाउँदा ढिलो हुन्छ अनि लेख बासि भएपछि ह्या बासि पनि के छाप्नु भनेर आफैलाई टारिदिए । निकै अल्छी भइएछ । तर, लकडाउनले भने होइन । यसपालि अलिक फरक रह्यो । पुरानो कार्य क्षेत्र छोडेर माडिचौरमा रहेको एनएमबि बैकंमा आवद्ध भएको पनि ४ महिना पुग्न आटेछ । पहिलो पटक घर बाहिर कोठा लिएर बस्ने निधो गरियो । कोठा लिएर बस्न थालेको लगभग ३ महिना भयो । माडिचौरमा सबै सुविधा छ । पानि सँधैभरि, विजुली र पंखा पनि (यता अलिक गर्मी नै हुन्छ आजकाल) । सबै चिजको पुर्ति हुँदा पनि यता एक चिजको भने वर्षौंदेखि अभाव छ ।
रोल्पा नगरपालिका–८ उपल्लो जंकोटको सिरसिर हावा चल्ने डाँडा । बसेर हावा खादै बात मार्न बडो गज्जब ठाउँ छ । छेउमै मगर संग्राहलय निर्माणको अन्तिम चरणमा छ । अनि सँगै रहेको नेपाल टेलिकमको टावर अन्तिम भएर पनि सुचारु भएको छैन । माडिचौर आएदेखि अफिसभित्र हँुदा मैले मोवाइलमा टावरको सिग्नल अहिलेसम्म देख्न पाएको छैन । सायद बाहिर पनि फाट्टफुट्ट नदेख्ने हो भने टावरको संकेत कस्तो हुन्छ मैले भुल्छु होला । धन्न बाहिर अलि–अलि काम गर्छ । अनि शुक्रबार, शनिबार घरमा हँुदा टन्न । आएको दिन नै टावरको यो अवस्था बारे बुझ्दा दुःख लाग्नु स्वभाविक हो । अझ दुःख लाग्नु त यहाँको जनताले सञ्चारको राम्रोसँग उपभोग गर्न नपाउनुको पनि हो । जंकोटको टावरले काम गर्ने हो भने नजिकैका धेरै ठाउँहरुमा नेटवर्क राम्रोसँग उपलब्धता गराउँछ । अफिस हाजिर भएदेखि म धेरै पटक कामले नगरपालिका– ६ र ७ नं वडाका ठाउँहरुमा घुम्ने मौका पाएँ । सबैजसो ठाउँमा नेटवर्कको सिग्नलको दशा माडिचौर झै छ । उनीहरुको आशा भने अझै मरेको छैन । सोध्छन् (त्यो जंकोटको टावर कहिले बन्ला र सजिलो होला ? सर हजुरलाई त जानकारि होला नि ? म मुसुक्क हासेर जवाफ दिन्छु छिटै हुन्छ रे ?
फेरी अद्भुत त यहानेर छ कि माडिचौरमा प्रमुख सडक क्षेत्र र खोला वारी कोटगाउसँग जोडिएको सटेको भू–भागमा नेटवर्क हल्का टिप्छ जे होस् हलो भन्दा लो वा ह चाहि मज्जाले सुनिन्छ । फोर जि आदिको सपना आक्कल झुक्कल नदेखे पनि हुन्छ । खोला पारिको भू–भाग सालघारी क्षेत्रतिर भने नेटवर्क ठिकै टिप्छ । तर, पुर्ण भने होइन । सदरमुकामबाट माडिचौर क्षेत्र करीव १३ किलोमिटर रहेको छ ।
आखिर टावरको समस्या के हो त ? मैले धेरै त बुझेन त जति बुझे त्यो चाहि यहाँ लेख्न चाहँे । म आएको केही दिनमै मैले नगर प्रमुख, नगर उप प्रमुख, वडा अध्यक्षहरु, रोल्पा टेलिकम प्रमुख, तुल्सिपुर टेलिकम अफिसका इन्जिनियरहरुसँग यस बारेमा कुरा गरेको थिएँ । केहि दिन अगाडि समेत कुरा भएको छ, यो बारेमा । जनप्रतिनिधीहरुको एउटै स्वर थियो । पटक–पटक दबाब दिएका छौं । अब केहि दिनमै माथिबाट नेपाल टेलिकमको टोलि आएर टावर छोड्न मात्र बाँकी छ । जनप्रतिनिधिको काम दबाब दिने, सहजिकरण गर्ने नै हो । उहाँहरु पनि आफै आजित हुुनुहुँदो रहेछ भन्दाभन्दा । पटक–पटकभन्दा दबाब दिँदा पनि किन टोलि आउँदैन ? सञ्चार जस्तो सम्वेदनशिलताबाट बञ्चित भएका जनताको भलाईको लागि सोच्नु पर्दैन र ? केहि समय अगाडि उर्जा मन्त्री वर्षमान पुन ज्यू माडिचौर आउँदा भलाकुसारी गर्ने अवसर पाएको थिएँ । उहाँसँग त यो बारेमा कुरा भएन । तर उहाँका स्वकिय सचिव जीवन रोकामगरलाई मैले टावरको बारेमा कुरा राखेको थिएँ । उहाँको पनि त्यहि जवाफ थियो । पटक–पटक भनी राखेका छौं । आउछु भन्नु भएको छ । सायद अब छिट्टै सञ्चालनमा आउला । यसो सोचे आउँछन् होला नि छिट्टै । नआए पनि के गर्नु सरकारी कर्मचारी हुन् । लोक सेवा लडेर गएका न हान्नु न झपार्नु । नगरको टिम टेलिकमको प्रदेश कार्यालयमा पनि गएर यस बारेमा जानकारी गराएको रहेछ । सायद त्यता पनि छिट्टै हुन्छ भन्ने जबाफ आयो होला । टेलिकमको यो जिम्मेवार निकायलाई एक दिन एक मिनेट मात्र भए नि यो क्षेत्रमा बसेर जान अनुरोध गर्दछु । साच्चि टावर कहिले सुचारु होला ? यसो हेर्दा टेलिकमकै दोष देखियो नि हैन ?
यो त उदाहरणीय पात्र मात्र हो । यस्ता समस्या देशका दुर दराजमा कति छन् कति ? म यो ठाउँमै भएकोले मात्र अनुभव गरेको हुँ । तपाईलाई थाहा छ । रोल्पा जिल्ला अस्पताल, स्वास्थ्य कार्यालय रोल्पाहरु रेउघामा पर्छन् । जुन ठाउँ नगरपालिका–२ मा हो । अस्पतालका कुनै कोठामा त अहिलेसम्म पनि टावर टिप्दैन । फोर जि, थ्रि जिको कुरा छोड्नुस् ? ल्याण्ड लाइनको त कुरै नगरौं निश्चित् ग्राहक पुगेपछि मात्र तानिन्छ । लिबाङको केही भू–भागमा त टावरले राम्रोसँग काम नै गर्दैन । म वडा नं २ कै बासिन्दा हुँ ।
असोज १५ गते बिहानै फेस बुकमा यहि बारेमा स्टाटस लेखँे । धेरैले जंकोट क्षेत्र मात्र नभई जिल्लाका धेरै ठाउँमा टावर मात्र ठडिएको कमेन्ट गर्नुभयो । थाहा त थियो लाग्नु पर्ने त हैन । तर, अचम्म लाग्यो, नेपाल टेलिकमले टावर ठडाउन मात्र बनाउँछ कि चलाउन पनि ? ठडाउन मात्र बनाएको भए बरु निकालेर कवाडिलाई बेचांै कमसेकम पैसा आउँछ अन्त लगानि गरांै । टावरको ठाउँमा शालिक, मन्दिर बनाऊ कमसेकम मान्छेले आदर सम्मान त गर्छन् । चल्दै नचल्ने ठिगं उभिएको टावरको के काम न चल्छ न बोल्न सहज बनाउँछ । त्यो चिजको महत्व ज्यादा हुन्छ, जसले सेवा पनि दिन्छ । न सेवा दिने न त मेवा ? के काम रह्यो र जंकोट र यि जस्तै ठडिएका नेपाल भरका टावरको ? स्टाटस राखेकै दिन फेस बुकमा नेपाल टेलिकमको आधिकारिक पेजमा म्यासेज गरेँ । म्यासेज हेरियो रिप्लाई आएन । ट्विटमा हेलो सरकारमा गुनासो पोखँे । तुरुन्त मेरो नम्बर मागियो । कल आउँछ कि भनेर मोवाइल झ्यालनेर राखे टावर अलिक गतिलो आउँछ भनी । तर, कल आएन टावर २ धरका देखायो । नोटिफिकेशन चाहि आयो कि गुनासो दर्ता गरिएको छ भनेर । स्टाटसमै रोल्पा नगरपालिका प्रमुख ज्युको कमेन्ट पनि आएछ । उहाँका अुनसार ताजा कुराकानीमा दशैभन्दा अगाडि सञ्चालनमा ल्याउने योजना रहेछ टेलिकमको । सायद दशैं बोनस् सहित होला ।
नेपाल टेलिकमलाई अनुरोध । साच्ची के ले रोकेको छ प्रभावकारि सेवा प्रवाह गर्न ? कि घुम्ने कुर्सि छोड्न मन लाग्दैन ? मलाई त त्यो कुर्सि देख्दा नि दिक्क लाग्छ आजकाल अफिसमा । कति दिन दिनै बस्नु लडिबुडि खेल्नु । तर, पनि बाध्यता जो छ । कुर्सिमै बसेर काम गर्नुपर्छ । कहिलेकाहि फिल्ड पनि निस्कनु पर्छ । तर, कुर्सि बोकेर जान पाइदैन । मतलव एक पटक जनताको सेवा गर्न दौडिनुस् न ? हाम्रो पसिनाको मेहनतले पालिएको हैन र तपाईहरु ? संविधानले नै प्रष्ट गरेको आधारभूत आवश्यकताबाट बञ्चित गराउन कति जागरुक बन्नु भएको ? आफ्नै काम गर्न पनि माथिबाट नै भनसुन गराउनु पर्छ र ? तपाईहरुको काम बैकंमा पैसा गन्ने, बाटो खन्ने, जग्गा नाप्ने, पढाउने, मार्केटिङ आदि गर्ने त हैन नि ? त्यहि कामको लागि जागिर दिएको छ भने के मा कन्जुस्याईँ ? एक पटक तपाईका अफिसहरु जहाँ टावर टिप्दैनन् नि हो ति दुर दराजमा लगेर राख्नुस् अनि महशुस गर्नुस् पीडा के हो भनेर । एनसेललाई विप्लव समूहको डर छ साच्ची तपाईहरुलाई के को डर छ ?
लेख्न मन त थिएन । तर, केहि कुराहरु मनमा गुम्साउँदा बडो नमज्जा हुँदो रहेछ । बाध्यताले जसोतसो लेखियो । केहि त्यस्ता सम्बन्धित निकायलाई लेखिएका कुरामा चित्त दुखेको भए नेटवर्क गज्जब चलेपछि फिर्ता ल्याउला । यति भनि रहँदा ह्वामामा रहेको मेरो भाडाको कोठाबाट देखिने एनसेलको टावरले मलाई त केही भनेन् भनेर मुस्कुराइरहेको होला किनकी उसको दशा पनि वर्षौैंबाट यस्तै छ । जय होस् सबैको ।